زندگی - gomnam1080.blogfa.com

د سال پیش از ثروتمندان داخل بهشت مـیشوند (حدیث ضعیف)… فقر فخر من هست (حدیث موضوع)… این همـه مال دنیـا به منظور چه مـیخوای؟؟
در این مقاله سعی مـیشود بطلان این جملات آشکار شود.

در بخش اول راجع بـه نعمت امنیت از دیدگاه قرآن سخن گفتیم درون این بخش بـه نعمت ثروت و مال از دیدگاه قرآن و سنت مـی پردازیم .

در مقاله قبلی بـه چهار آیـه اشاره کردیم کـه نعمت امنیت و ثروت را درون چهار موضوع مختلف با هم ذکر کرده . خبر جمع آوری آذوقه 10روزه در آلمان مجدداً آن چهار آیـه را یـاد آور مـی شویم

۱- عذاب با گرسنگی و عدم امنیت (خوف):

وَضَرَبَ اللَّـهُ مَثَلًا قَرْیَةً کَانَتْ آمِنَةً مُّطْمَئِنَّةً یَأْتِیـهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِّن کُلِّ مَکَانٍ فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّـهِ فَأَذَاقَهَا اللَّـهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا کَانُوا یَصْنَعُونَ [نحل: ۱۱۲]

و خدا بر شما حکایت کرد و مثل آورد مثل شـهری را کـه در آن امنیت کامل حکمفرما بود و اهلش درون آسایش و اطمـینان زندگی مـی‌د و از هر جانب روزی فراوان بـه آنـها مـی‌رسید که تا آنکه اهل آن شـهر نعمتهای خدا را کفران د، خدا هم بـه موجب آن کفران و معصیت طعم گرسنگی و بیمناکی را بـه آنـها چشانید و چون لباس، سراپای وجودشان را پوشاند.

۲- دعا جهت امنیت و روزی و ثروت:

وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هَـٰذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُم بِاللَّـهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ ۖ قَالَ وَمَن کَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِیلًا ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَىٰ عَذَابِ النَّارِ ۖ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ [بقره: ۱۲۶]

و چون ابراهیم گفت پروردگارا اینجا را شـهرى امن بگردان و از اهلش هررا کـه به خداوند و روز بازپسین ایمان دارد از فرآورده‌ها روزى ببخش، فرمود و هرکه کفرورزد، اندکى بهره‌مندش گردانم سپس دچار عذاب دوزخش سازم و چه بد سرانجامى است‌ (۱۲۶)

۳- عبادت بـه خاطر امنیت و روزی دادن:

فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هَـٰذَا الْبَیْتِ * الَّذِی أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَآمَنَهُم مِّنْ خَوْفٍ [قریش: ۳و۴]

پس حتما صاحب این خانـه را بپرستند (۳) همان کـه ایشان را بعد از گرسنگى [آذوقه و] خوراک داد و پس از ترس [و نگرانی] ایمن داشت‌ (۴)

۴- آزمایش و ابتلا با ایجاد ترس و گرسنگی:

وَلَنَبْلُوَنَّکُم بِشَیْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ [بقره: ۱۵۵]

و همواره شما را بـه نوعى از ترس و گرسنگى و زیـان مالى و جانى و کمبود محصول مى‌آزماییم و صابران را نوید بده‌ (۱۵۵)

توضیح مختصری درون مورد این چهار آیـه

حضرت ابراهیم بعد از بنای خانـه کعبه مـهمترین دغدغه ای کـه دارد این دو نعمت هست . امنیت و رزق و روزی لذا درون بارگاه الهی دست بـه دعا برمـیدارد و مـی فرماید:

رَبِّ اجْعَلْ هَـٰذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ ﴿البقرة: ١٢۶﴾

پروردگارا، این [سرزمـین‌] را شـهرى امن گردان، و مردمش را -هر از آنان کـه به خدا و روز بازپسین ایمان بیـاورد- از فرآورده‌ها روزى بخش.

ابن عاشور درون ذیل تفسیر این آیـه مـی فرماید : دعای ابراهیم از جوامع کلام پیـامبری هست چرا کـه وجود امنیت درون شـهرها و راه ها مقدمـهی تمام لوازم یک زندگی سعادتمندانـه مـیباشد و همچنین مقتضی عدالت و عزت و خوشی و راحتی مـی باشد زیرا امنیت بدون اینـها حاصل نمـی شود و همچنین امنیت مقدمـهی آبادانی و ثروت و رو آوردن بـه هر نوع منفعتی هست و اگر این سه که تا مختل شود امنیت نیز مختل خواهد شد و اگر امنیت مختل شود آن سه هم مختل مـی شوند .

و حضرت ابراهیم با این دعایش مـیخواست کـه تمام امکانات به منظور اقامت درون این شـهر فراهم شود چرا مکه منبع اسلام هست .

و همچنین درون سوره قریش خداوند بـه قریش دستور عبادت مـی دهد فَلْیَعْبُدُوا رَبَّ هَذَا الْبَیْتِ و به آنـها متذکر مـی شود کـه به خاطر این دو نعمت مـهم حتما به عبادت خدا بپردازند.

همچنین یکی از آزمایشای خداوند بـه نسبت انسانـهای مومن نقص درون اموال و ثروت مـی باشد. و مطمئناً آزمایش و ابتلا هم درون چیزهایی رخ مـی دهد کـه انسانـها بـه شدت بـه آن نیـاز دارند .

عذاب خداوند بـه بندگانش نیز درون گرفتن همـین دو نعمت رخ مـیدهد . فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِمَا کَانُوا یَصْنَعُونَ

حالا با بررسی بیشتر درون آیـات قرآن و احادیث بـه نعمت مال و ثروت مـی پردازیم.

خداوند درون زمـینـه های مختلف انسانـها را تشویق مـی کند که تا با خرج مالشان زمـینـهب ثواب و درجات مـهم را بـه دست آورند کـه در زیر بـه بعضی از موارد اشاره مـی شود :

۱- جهاد

مـهمترین ضرورت درون اسلام حفظ دین هست و همچنین درون اصطلاح اصولیین اولین ضرورت حفظ دین مـی باشد و جهاد هم به منظور حفظ دین واجب شده هست و مـهمترین مسأله درون جهاد تامـین مال است. زیرا اگر منابع مالی نباشد مطمئنا جهاد صورت نخواهد گرفت و اگر بگیرد با ضعف همراه خواهد بود. البته مفهوم جهاد همـه جا بـه معنای جنگ نیست. جهاد فرهنگی، جهاد سیـاسی، جهاد اقتصادی و غیره کـه البته همـه اینـها با صرف مال هست که بـه ثمر خواهد نشست.

به آیـات و احادیث زیر دقت کنید:

لَّا یَسْتَوِی الْقَاعِدُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ غَیْرُ أُولِی الضَّرَرِ وَالْمُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّـهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فَضَّلَ اللَّـهُ الْمُجَاهِدِینَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِینَ دَرَجَةً وَکُلًّا وَعَدَ اللَّـهُ الْحُسْنَىٰ وَفَضَّلَ اللَّـهُ الْمُجَاهِدِینَ عَلَى الْقَاعِدِینَ أَجْرًا عَظِیمًا ﴿النساء: ٩۵﴾

مؤمنان خانـه‌نشین کـه زیـان‌دیده نیستند با آن مجاهدانى کـه با مال و جان خود درون راه خدا جهاد مى‌کنند یکسان نمى‌باشند. خداوند،انى را کـه با مال و جان خود جهاد مى‌کنند بـه درجه‌اى بر خانـه‌نشینان مزیت بخشیده، و همـه را خدا وعده [پاداش‌] نیکو داده، و[لى‌] مجاهدان را بر خانـه‌نشینان بـه پاداشى بزرگ، برترى بخشیده است.

مـی بینیم کـه در همـین آیـه دوبار جهاد با اموال بر جهاد نفس مقدم شده هست . و این اشاره بـه این دارد کـه اگر چه جهاد با نفس درون اولویت هست ولی جهاد با مال هم درون کنارش بسیـار ارزش دارد.

عَنْ أَنَسٍ،أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ سَلَّمَ قَالَ: «جَاهِدُوا الْمُشْرِکِینَ بِأَمْوَالِکُمْ وَأَنْفُسِکُمْ وَ أَلْسِنَتِکُمْ»

در این حدیث هم بـه صراحت بیـان مـی نمود کـه با مشرکین با مال و نفس و زبان خود جهاد کنید

إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّـهِ وَالَّذِینَ آوَواوَّنَصَرُوا أُولَـٰئِکَ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ … ﴿الأنفال: ٧٢﴾

کسانى کـه ایمان آورده و هجرت کرده‌اند و در راه خدا با مال و جان خود جهاد نموده‌اند وانى کـه [مـهاجران را] پناه داده‌اند و یـارى کرده‌اند، آنان یـاران یکدیگرند…

الَّذِینَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّـهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللَّـهِ وَأُولَـٰئِکَ هُمُ الْفَائِزُونَ ﴿التوبة: ٢٠﴾

کسانى کـه ایمان آورده و هجرت کرده و در راه خدا با مال و جانشان بـه جهاد پرداخته‌اند نزد خدا مقامى هر چه والاتر دارند و اینان همان رستگارانند.

انفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا وَجَاهِدُوا بِأَمْوَالِکُمْ وَأَنفُسِکُمْ فِی سَبِیلِ اللَّـهِ ذَٰلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ إِن کُنتُمْ تَعْلَمُونَ ﴿التوبة: ۴١﴾

سبکبار و گرانبار، بسیج شوید و با مال و جانتان درون راه خدا جهاد کنید. اگر بدانید، این براى شما بهتر است.

لَـٰکِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ وَأُولَـٰئِکَ لَهُمُ الْخَیْرَاتُ وَأُولَـٰئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿التوبة: ٨٨﴾

ولى پیـامبر وانى کـه با او ایمان آورده‌اند با مال و جانشان بـه جهاد برخاسته‌اند. و اینانند کـه همـه خوبیـها براى آنان است، اینان همان رستگارانند.

إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّـهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ یَرْتَابُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِی سَبِیلِ اللَّـهِ أُولَـٰئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ ﴿الحجرات: ١۵﴾

در حقیقت، مؤمنانانى‌اند کـه به خدا و پیـامبر او گرویده و [دیگر] شکّ نیـاورده و با مال و جانشان درون راه خدا جهاد کرده‌اند؛ اینانند کـه راستکردارند.

عَنْ أَبی سَعِیدٍ الخُدْرِیِّ، قَالَ: جَاءَ أَعْرَابِیٌّ إِلَى النَّبیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ سَلَّمَ فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ أَیُّ النَّاسِ خَیْرٌ؟ قَالَ: “ رَجُلٌ جَاهَدَ بِنَفْسِهِ وَ مَالِهِ.(صحیح بخاری)

اعرابی نزد رسول خدا آمد و گفت یـا رسول الله چه مردمـی از همـه بهترند؟ پیـامبر فرمودند : مردی کـه با جان و مالش جهاد کند .

در تمامـی این آیـات مجاهدت با اموال و نفس با هم ذکر شده هست و این خود مـهمترین دلیلی هست بر اینکه اگر مال نباشد که تا حدود زیـادی جهاد را غیر ممکن مـی سازد . بر اساس همـین مبنا رسول الله صلی الله علیـه و سلم مـی فرمایند : «مَنْ یَحْفِرْ بِئْرَ رُومَةَ فَلَهُا لجَنَّةُ». فَحَفَرَهَا عُثْمَانُ، وَ قَالَ: «مَنْ جَهَّزَ جَیْشَ العُسْرَةِ فَلَهُ الجَنَّةُ» فَجَهَّزَهُ عُثْمَانُ.

کسی چاه رومـه را حفر کند بهشت به منظور اوست. و عثمان آن را حفر کرد و فرمودندی کـه لشکر تبوک را تجهیز کند بهشت به منظور اوست و عثمان آن را تجهیز کرد.

و درون مورد دیگر رسول الله صلی الله علیـه و سلم مـی فرمایند : «مَنْ جَهَّزَ غَازِیًا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَقَدْ غَزَا، وَ مَنْ خَلَفَ غَازِیًا فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِخَیْرٍ فَقَدْ غَزَا» هرکه مجاهدی را درون راه خدا، مجهز کند (ساز و برگ نظامـی اش را فراهم سازد) همانا جهاد کرده است. و هر کـه خانواده مجاهدی را بنحو شایسته، سرپرستی نماید، او نیز جهاد کرده است».

چقدر پروژه های مـهم دینی ، فرهنگی ، اجتماعی و تأمـین دانشجویـان و دانشمندان و عالمان امروزه درون جهان توسط خیرین انجام مـی گیرد کـه باید بـه اینـها گفت “فلکم الجنة” و چقدر پروژههای شروع شده ای کـه نیـاز بـه تأمـین مالی دارد.

اما درون یک مقایسه بسیـار جالب خداوند بـه دو گروه از انسانـها فوق العاده توجه دارد . بـه این دو آیـه توجه کنید .

ضَرَبَ اللَّـهُ مَثَلًا عَبْدًا مَّمْلُوکًا لَّا یَقْدِرُ عَلَىٰ شَیْءٍ وَمَن رَّزَقْنَاهُ مِنَّا رِزْقًا حَسَنًا فَهُوَ یُنفِقُ مِنْهُ سِرًّا وَجَهْرًا ۖ هَلْ یَسْتَوُونَ ۚ الْحَمْدُ لِلَّـهِ ۚ بَلْ أَکْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُونَ *

وَضَرَبَ اللَّـهُ مَثَلًا رَّجُلَیْنِ أَحَدُهُمَا أَبْکَمُ لَا یَقْدِرُ عَلَىٰ شَیْءٍ وَهُوَ کَلٌّ عَلَىٰ مَوْلَاهُ أَیْنَمَا یُوَجِّههُّ لَا یَأْتِ بِخَیْرٍ ۖ هَلْ یَسْتَوِی هُوَ وَمَن یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ ۙ وَهُوَ عَلَىٰ صِرَاطٍ مُّسْتَقِیمٍ ﴿النحل ۷۵-۷۶﴾

خدا مَثَلى مى‌زند: بنده‌اى هست زرخرید کـه هیچ کارى از او برنمى‌آید. آیـا [او] باى کـه به وى از جانب خود روزى نیکو داده‌ایم، و او از آن درون نـهان و آشکار انفاق مى‌کند یکسان است؟ سپاس خداى راست. [نـه،] بلکه بیشترشان نمى‌دانند. (۷۵)

و خدا مَثَلى [دیگر] مى‌زند: دو مردند کـه یکى از آنـها لال هست و هیچ کارى از او برنمى‌آید و او سربار خداوندگارش مى‌باشد. هر جا کـه او را مى‌فرستد خیرى بـه همراه نمى‌آورد. آیـا او باى کـه به عدالت فرمان مى‌دهد و خود بر راه راست هست یکسان است؟ (۷۶)

خداوند درون این دو آیـه توجه ما را بـه یک مثال مـهم معطوف مـیدارد . یکی اینکه انسان یـا حتما با علمش بـه جامعه سود برساند و سودمند باشد و یـا با ثروتش کـه به صورت نـهان و آشکار درون راه خدا انفاق کند .

به نظر شما گروه سوم چهانی هستند ؟! خودتان قضاوت کنید .

و همـین موضوع درون حدیثی صحیح بسیـار جالب بیـان شده هست . بـه حدیث زیر توجه فرمائید :

عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: سَمِعْتُ النَّبیَّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقُولُ: ” لاَ حَسَدَ إِلَّا فِی اثْنَتَیْنِ: رَجُلٍ آتَاهُ اللَّهُ مَالًا، فَسَلَّطَهُ عَلَى هَلَکَتِهِ فِی الحَقِّ، وَرَجُلٍ آتَاهُ اللَّهُ حِکْمَةً، فَهُوَ یَقْضِیبِهَا وَ یُعَلِّمُهَا “

ترجمـه: از عبدالله بن مسعود – رضی الله عنـه – روایت هست که نبی اکرم – صلى الله علیـه و سلم – فرمود: « غبطه جایز نیست مگر درون دو مورد. یکی، شخصی کـه خداوند بـه او مال وثروت داده و به او همت بخشیده هست تا آن را درون راه خدا خرج کند. دوم،ی کـه خداوند بـه او علم و معارف شرعی عنایت فرموده و او از علم خود، دیگران را بهره مند مـی سازد و با عدالت، قضاوت مـی کند».

۲- انفاق

دومـین موردی کـه اهمـیت مال و ثروت را بیـان مـی کند مسأله انفاق فی سبیل الله و زکات هست .به آیـات زیر توجه نمائید.

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَنفِقُوا مِن طَیِّبَاتِ مَا کَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَکُم مِّنَ الْأَرْضِ… (بقره- ۲۶۷)

اىانى کـه ایمان آورده‌اید، از چیزهاى پاکیزه‌اى کـه به دست آورده‌اید، و از آنچه براى شما از زمـین برآورده‌ایم، انفاق کنید…

وَالَّذِینَ صَبَرُوا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَأَنفَقُوا مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ سِرًّا وَعَلَانِیَةً وَیَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ أُولَـٰئِکَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ ﴿رعد-٢٢﴾

وانى کـه براى طلب خشنودى پروردگارشان شکیبایى د و نماز برپا داشتند و از آنچه روزیشان دادیم، نـهان و آشکارا انفاق د، و بدى را با نیکى مى‌زدایند، ایشان راست فرجامِ خوشِ سراى باقى

وَالَّذِینَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ یسْرِفُوا وَلَمْ یقْتُرُوا وَکَانَ بَینَ ذَلِکَ قَوَامًا (۶۷)

و آنان هستند کـه هنگام انفاق (به مسکینان) اسراف نکرده و بخل هم نورزند، بلکه احسان آنـها درون حد مـیانـه و اعتدال باشد. (۶۷)

فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ وَاسْمَعُوا وَأَطِیعُوا وَأَنْفِقُوا خَیرًا لِأَنْفُسِکُمْ وَمَنْ یوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ (۱۶)

پس که تا بتوانید خدا ترس و پرهیزکار باشید و (سخن حق) بشنوید و اطاعت کنید و از مال خود براى (ذخیره آخرت) خویش (به فقیران) انفاق کنید. وانى کـه از خوى لئامت و بخل نفس خود محفوظ مانند آنـها بـه حقیقت رستگاران عالمند. (۱۶)

وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ وَارْکَعُوا مَعَ الرَّاکِعِینَ (۴۳)

و نماز بـه پا دارید و زکات بدهید و با خداپرستان حق را پرستش کنید. (۴۳)

وَأَقِیمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّکَاةَ وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ (۱۱۰)

وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِیعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ حُنَفَاءَ وَیقِیمُوا الصَّلَاةَ وَیؤْتُوا الزَّکَاةَ وَذَلِکَ دِینُ الْقَیمَةِ (۵)

و آنان را جز این فرمان ندادند کـه خدا را بپرستند درون حالى کـه در دین او اخلاص مىورزند. و نماز گزارند و زکات دهند. این هست دین درست و راست. (۵)

با توجه بـه همـه این آیـات و همچنین آیـات زکات جای هیچ شک و تردیدی باقی نخواهد ماند کـه مال و ثروت از نعمتهای مـهم خداوند هست چرا کـه با توجه بـه فضیلت انفاق و زکات این فضائل شاملی جزء انسان ثروتمند نخواهد شد. بعد تلاش به منظور پولدار شدن وب ثروت بـه نیت انفاق فی سبیل الله اگر نگوئیم واجب هست حداقل کاری بسیـار پسندیده و مورد رضایت خداوند است.

مَثَلُ الَّذِینَ ینْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ یضَاعِفُ لِمَنْ یشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ * الَّذِینَ ینْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ ثُمَّ لَا یتْبِعُونَ مَا أَنْفَقُوا مَنًّا وَلَا أَذًى لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَیـهِمْ وَلَا هُمْ یحْزَنُونَ ( بقره ۲۶۱-۲۶۲)

مثَل آنان کـه مال خود را درون راه خدا انفاق مىکنند، مثَل دانـهاى هست که هفت خوشـه برآورد و در هر خوشـهاى صد دانـه باشد. خدا پاداش هر کـه را کـه بخواهد، چند برابر مىکند. خدا گشایشدهنده و داناست. (۲۶۱)

مزدانى کـه اموال خود را درون راه خدا انفاق مىکنند و پس از انفاق منّتى نمىنـهند و آزارى نمىرسانند با پروردگارشان است. نـه بیمناک مىشوند و نـه اندوهگین. (۲۶۲)

با این همـه تشویق بـه انفاق فی سبیل الله، و با این همـه اجر و ثواب آیـا باز شک و تردیدی درون فضیلت مال و ثروت مـی‌ماند؟! قطعاً خیر.

و متاسفانـه تفاسیر غلطی کـه بعضی‌‌‌ها درون طول تاریخ از احادیث پیـامبر و یـا آیـات قرآن داشتند باعث شده هست خیلی‌‌‌ها بـه مذمت مال و ثروت بپردازند و احادیث را بـه نفع این گونـه برداشتهای غلط سوق دهند و مسأله قناعت را پیش کشند درون حالی کـه قناعتی کـه شرع تشویق مـی‌کند قناعت درون مصرف هست نـه قناعت درب. درب ثروت هیچ گونـه قناعتی جایز نیست. و انسان مؤمن حتما در پیب ثروت بیشتر باشد.

۳- تجارت

یکی دیگر از موضوعاتی کـه اهمـیت مال و ثروت را مـی‌رساند توجه ویژه قرآن و پیـامبر بـه مسأله تجارت است. بـه آیـات و احادیث زیر دقت فرمائید.

فإذا قضیت الصلاة فانتشروا فی الأرض و ابتغوا من فضل الله و اذکرو الله کثیرا لعلکم تفلحون (۱)

پس آن گاه کـه نماز پایـان یـافت (بعد از ظهر جمعه باز درون پىب و کار خود رفته و) روى زمـین منتشر شوید و از فضل و کرم خدا (روزى) طلبید، و یـاد خدا بسیـار کنید که تا مگر رستگار و سعادتمند گردید. (۱۰)

بعد از ادای نماز جمعه کـه مـهمترین فریضه الهی هست خداوند دستور مـی‌دهد کـه «فانتشروا فی الأرض» درون زمـین پخش شوید «وابتغوا من فضل الله» از فضل و کرم خدا (روزى) طلبید. اما ما مسلمانان کلاً روز جمعه را تعطیل اعلام کردیم.

و قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیـهِ وَسَلَّمَ: التَّاجِرُ الْأَمِینُ الصَّدُوقُ الْمُسْلِمُ مَعَ الشُّهَدَاءِ یوْمَ الْقِیـامَةِ

تاجر راستگوی مسلمان روز قیـامت همراه با شـهداء محشور مـی‌شود.

یـا أَیـهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لَا تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُمْ بَینَکُمْ بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَنْ تَکُونَ تِجَارَةً عَنْ تَرَاضٍ مِنْکُمْ وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ إِنَّ اللَّهَ کَانَ بِکُمْ رَحِیمًا.

اى اهل ایمان، مال یکدیگر را بـه ناحق مخورید مگر آنکه تجارتى باشد کـه از روى رضا و رغبت کرده (و سودى برید)، و یکدیگر را نکشید، کـه البته خدا بـه شما بسیـار مـهربان است. (۲۹)

به این آیـه توجه نمائید کـه خداوند مال را بـه عنوان قوام زندگی معرفی مـی‌کند:

وَلَا تُؤْتُوا السُّفَهَاءَ أَمْوَالَکُمُ الَّتِی جَعَلَ اللَّهُ لَکُمْ قِیـامًا وَارْزُقُوهُمْ فِیـهَا وَاکْسُوهُمْ وَقُولُوا لَهُمْ قَوْلًا مَعْرُوفًا.

و اموالى کـه خدا قوام زندگى شما را بـه آن مقرّر داشته بـه تصرّف سفیـهان ندهید و از مالشان نفقه و لباس بـه آنـها دهید و با آنان سخن نیکو و دلپسند گویید. (۵)

و قیـام یعنی: وسیله پایداری و مایـه پابرجائی.

۴- تسخیر

ویکی دیگر از مواردی کـه بر اهمـیت مال دلالت مـی دهد مساله تسخیر است.

تسخیر یعنی رام ، مسلط ساختن

به آیـات زیر دقت نمائید چه بسیـار نعمتهایی هستند کـه در تسخیر انسانـها هستند:

کشتیـها درون تسخیر انسان

وَسَخَّرَ لَکُمُ الْفُلْکَ لِتَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَسَخَّرَ لَکُمُ الْأ تَنْهَارَ (۳۲)

و کشتىها را مسخر شما کرد که تا به امر او بـه روى آب دریـا روان شود و نـهرها را (به روى زمـین) بـه اختیـار شما جارى گردانید. (۳۲)

دریـا درون تسخیر انسان است

وَهُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِیـا وَتَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْیةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْکَ مَوَاخِرَ فِیـهِ وَلِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (۱۴)

و هم او خدایى هست که دریـا را براى شما مسخر کرد که تا از گوشت تر و تازه (ماهیـان حلال) آن تغذیـه کنید و از زیورهاى آن (مانند درّ و مرجان) استخراج کرده و تن را بیـارایید، و کشتىها را درون آن روان بینى کـه آب را مىشکافند (تا بـه تجارت و سفر رفته) و تا از فضل خدا روزى طلبید، و باشد کـه شکر خدا بـه جاى آرید. (۱۴)

هر آنچه درون زمـین هست در تسخیر انسان است

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّـهَ سَخَّرَ لَکُم مَّا فِی الْأَرْضِ وَالْفُلْکَ تَجْرِی فِی الْبَحْرِ بِأَمْرِهِوَیُمْسِکُ السَّمَاءَ أَن تَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ إِنَّ اللَّـهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَّحِیمٌ ﴿الحج: ۶۵﴾

آیـا ندیده‌اى کـه خدا آنچه را درون زمـین هست به نفع شما رام گردانید، و کشتیـها درون دریـا بـه فرمان او روانند، و آسمان را نگاه مى‌دارد که تا [مبادا] بر زمـین فرو افتد، مگر بـه اذن خودش [باشد]. درون حقیقت، خداوند نسبت بـه مردم سخت رئوف و مـهربان است.

آنچه درون آسمانـها و زمـین درون تسخیر انسان است

أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّـهَ سَخَّرَ لَکُم مَّا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَن یُجَادِلُ فِی اللَّـهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا کِتَابٍ مُّنِیرٍ ﴿لقمان: ٢٠﴾

آیـا ندانسته‌اید کـه خدا آنچه را کـه در آسمانـها و آنچه را کـه در زمـین است، مسخّر شما ساخته و نعمتهاى ظاهر و باطن خود را بر شما تمام کرده است؟ و برخى از مردم درون باره خدا بى‌[آنکه‌] دانش و رهنمود و کتابى روشن [داشته باشند] بـه مجادله برمى‌خیزند.

خورشید و ماه و شب و روز درون تسخیر انسان

… وَسَخَّرَ لَکُمُ الْفُلْکَ لِتَجْرِیَ فِی الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَسَخَّرَ لَکُمُ الْأَنْهَارَ ﴿ابراهیم: ٣٢﴾

و کشتى را براى شما رام گردانید که تا به فرمان او درون دریـا روان شود، و رودها را براى شما مسخّر کرد.

معادن و منابع طبیعی ، ایجاد شده درون ظاهر و باطن زمـین قابلیت تبدیل شدن بـه ثروت و دارایی را دارند . منابعی مانند نفت و گاز و معادن فلزات مختلف و گرانبها ، و غیره کـه خداوند درون زمـین قرار داده هست و زمـین را نیز مسخر انسان قرار داده هست و وقتی کـه خداوند چیزی را درون تسخیر انسان قرار مـیدهد یعنی اینکه حتما انسان تلاش د و آنـها را استخراج کند و به ثروت تبدیل کند.

همـهی اینـها دلالت بر اهمـیت مال و ثروت دلالت مـی دهد و این وظیفه اصلی مومنین هست که درون پی استخراج این همـه نعمتهای الهی باشند و آنـها را درون اختیـار بندگان قرار دهند.

و درون آخر تاکید مـی کنیم هیچ بهانـه ای به منظور فقیر ماندن وجود ندارد خداوند مـی فرماید :

هُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِی مَنَاکِبِهَا وَکُلُوا مِن رِّزْقِهِ وَإِلَیْهِالنُّشُورُ ﴿الملک: ١۵﴾

اوستى کـه زمـین را براى شما رام گردانید، بعد در فراخناى آن رهسپار شوید و از روزى [خدا] بخورید و رستاخیز بـه سوى اوست.

باید از ذلولیت زمـین استفاده کرده و از روزیـهایی کـه در آن گنجانده شده، خورد.

مال مانند شمشیر هست اگر درون دست انسان مجرم قرار بگیرد با آن بی گناهان را مـی کشد و در زمـین فساد بـه راه مـی اندازد و اگر درون دست انسان مومن و مجاهد قرار بگیرد با آن از دین و نفس و اهل و وطن خویش دفاع مـی کند. خداوند هم مـی فرماید:

فَأَمَّا مَنْ أَعْطَىٰ وَاتَّقَىٰ * وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَىٰ * فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْرَىٰ * وَأَمَّا مَن بَخِلَ وَاسْتَغْنَىٰ * وَکَذَّبَ بِالْحُسْنَىٰ * فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْعُسْرَىٰ * وَمَا یُغْنِی عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّىٰ [اللیل :۵-۱۱].

اما آنکه [حق خدا را] داد و پروا داشت، (۵) و [پاداش‌] نیکوتر را تصدیق کرد، (۶) بزودى راه آسانى پیش پاى او خواهیم گذاشت. (۷) و اما آنکه بخل ورزید و خود را بى‌نیـاز دید، (۸) و [پاداش‌] نیکوتر را بـه دروغ گرفت،(۹) بزودى راه دشوارى بـه او خواهیم نمود. (۱۰) و چون هلاک شد، [دیگر] مال او بـه کارش نمى‌آید. (۱۱)